Oogallergieën – en snelle oplossingen

Zomertijd – hooikoortstijd! Een paar dagen zon in het voorjaar en de meeste van ons beginnen uit te kijken naar luie, zwoele zomerdagen. Er zijn echter ook veel mensen die wel iets anders aan hun hoofd hebben: de gevreesde allergieën die rode, jeukende, waterige of zelfs opgezwollen ogen veroorzaken. En voor dragers van brillen of contactlenzen is het probleem zelfs erger. De boosdoener: pollen. Veel van onze organen kunnen worden beïnvloed door allergische reacties, maar het zijn beslist de ogen die het meeste te lijden hebben. BETER ZIEN kijkt naar de oorzaken en behandeling van oogallergieën – en naar de beschikbare oplossingen om de acute symptomen te verlichten.

Als ons lichaam in contact komt met vreemde stoffen of met stoffen die een mogelijk gevaar opleveren, veroorzaakt ons lichaam een verdedigingsreactie. Een van deze stoffen is een allergeen. Allergenen zijn voornamelijk kleine eiwitten die over het algemeen geen bedreiging vormen voor het organisme.

Echter, mensen met allergieën ontwikkelen speciale antilichamen die aanzetten tot het vrijgeven van verschillende weefselhormonen in onze huid en slijmvliezen. De belangrijkste van deze hormonen in relatie tot allergische symptomen is histamine: het is verantwoordelijk voor veel allergische reacties van het lichaam, bijv. jeuk, kortademigheid of verhoogde verwijding van bloedvaten.

Het immuunsysteem wordt geactiveerd bij de eerste keer dat het lichaam het allergeen ervaart. Dit proces vindt vervolgens elke keer plaats als er een nieuw contact is. Dit betekent: als het lichaam eenmaal allergisch op een stof heeft gereageerd, zal dit nooit worden vergeten. Met andere woorden: herhaaldelijk contact met de stof leidt zeer snel tot een allergische reactie – doorgaans binnen enkele minuten, maar soms duurt het wel een uur.

De reactie van de ogen is bijzonder ernstig; het bindvlies en slijmvliezen reageren direct op de vreemde stof, de bloedvaten verwijden zich en er wordt vocht uitgescheiden. We ervaren dit in de vorm van tranen, een loopneus en opzwellen of rood worden van de ogen. De tranen spoelen geleidelijk de allergenen uit de ogen en verlichten hiermee langzaam de symptomen.

Tijdens het hooikoortsseizoen geeft een bril extra bescherming voor uw pijnlijke ogen – ongeacht of dit een zonnebril is of een normale bril op sterkte. Wrap-around modellen en monturen met brede zijkanten zijn ideaal voor mensen met allergieën. Deze beschermen gevoelige ogen tegen helder licht, droogte en deels ook tegen rondzwevende pollen in de lucht.

Afhankelijk van het jaargetijde zijn het meestal pollen die de meeste problemen veroorzaken. Er zijn echter vele andere factoren die het bindvlies van onze ogen kan irriteren: haren van dieren, huisstofmijt, schimmelsporen, insectenvergif of intolerantie voor bepaalde soorten voedingsmiddelen, bijv. glutamaat. Het is zeer belangrijk dat de allergielijder ontdekt wat nu precies zijn of haar allergie veroorzaakt. Verschillende testen die door dermatologen of allergie-specialisten worden uitgevoerd, zijn voor dit doel beschikbaar. Eén voorbeeld is de priktest die aanvankelijk bedoeld is om een pollenallergie te ontdekken: druppeltjes die verschillende soorten pollen bevatten worden gebruikt en in de huid gekrast. Maakt u zich geen zorgen: dit veroorzaakt geen littekens. Na ongeveer 20 minuten kan de arts zien aan de reactie van de huid of er een allergie aanwezig is, en zo ja, op wat; vervolgens kan de juiste behandeling worden bepaald.

De pleistertest wordt aanvankelijk gebruikt om contactallergieën te ontdekken. Bij deze test worden meerdere pleisters op de rug van de patiënt geplakt. Ze bevatten stoffen waarvan wordt aangenomen dat ze de boosdoener zijn die de allergie heeft veroorzaakt. De pleisters worden doorgaans gedurende 24 tot 48 uur gedragen en de arts kan in een oogopslag zien op welke stoffen de huid allergisch heeft gereageerd.

Ja, of met een langdurige behandeling (desensibilisatie) met mestcelstabilisatoren, of met geneesmiddelen die bekend zijn als H1-receptor-blokkers. Als de oorzaak van de oogallergie bekend is, helpt in 70% van de gevallen een specifieke immunotherapie, ook bekend als hypo- of desensabilisatie. Hierbij wordt de stof waarvoor de patiënt allergisch is herhaaldelijk in een sterk verdunde vorm toegediend gedurende zes maanden tot drie jaar. Op deze manier "accepteert" het lichaam geleidelijk het allergeen zonder afweerreacties te vertonen.

Als de patiënt niet reageert op deze vorm van therapie zijn speciale anti-allergische geneesmiddelen in de vorm van oogdruppels of een neusspray wellicht een effectief alternatief. Het geneesmiddel stabiliseert de mestcellen op een manier dat de histamine die ze bevatten niet wordt vrijgegeven. De allergische reactie vindt dan helemaal niet plaats, of slechts in zeer geringe mate. De geneesmiddelen moet regelmatig en op het juiste moment worden ingenomen. Ze hebben echter een profylactische functie en verlichten niet de acute symptomen. Het wordt meerdere keren per dag ingenomen, twee tot drie weken voordat het pollenseizoen begint. Dit soort geneesmiddel is doorgaans verkrijgbaar zonder recept.

Als de symptomen acuut of ernstig zijn, bijv. hevige jeuk, dan zijn zeer selectieve H1-receptor-blokkers het meest geschikte geneesmiddel. Ze wijzigen de doorlaatbaarheid van bloedvaten in het bindweefsel voor anti-inflammatoire stoffen, blokkeren de histaminereceptoren en voorkomen dus de inflammatoire histaminereactie. Oogdruppels die deze stof bevatten zijn alleen op recept verkrijgbaar.

Dragers van zachte contactlenzen hebben een bepaald nadeel als ze last hebben van hooikoorts. Hoewel anti-allergische oogdruppels uitstekend zijn om de symptomen van hooikoorts te verlichten, worden ze in de regel niet goed verdragen door zachte contactlenzen omdat ze grotere poriën hebben dan harde contactlenzen. De oogdruppels worden afgezet in deze poriën en lossen delen van het contactlensmateriaal op, hetgeen leidt tot extra irritatie van het bindvlies en hoornvlies. Een goed alternatief voor dragers van zachte contactlenzen die last hebben van hooikoorts zijn zonnebrillen met wrap-around monturen of wegwerpcontactlenzen ("daglenzen"). Deze worden altijd rechtstreeks uit de verpakking gehaald en voorkomen hiermee dat pollen zich afzetten.